Personalne związki Banku Handlowego, FOZZ i służb wojskowych nie ograniczają się do Grzegorza Żemka. Janusz Sawicki, wiceminister finansów zarówno przed, jak i po 1989 roku, przez jakiś czas był jednocześnie szefem rady nadzorczej FOZZ i Banku Handlowego. Dla nikogo, kto orientuje się w świecie służb, nie jest tajemnicą jego praca dla "wojskowych".
   
   Najbardziej jednak klasycznym przykładem tych potrĂłjnych związkĂłw jest Marek G. Najpierw był dyrektorem departamentu w Banku Handlowym, m.in. nadzorował placĂłwki zagraniczne. Później trafił do libańskiej filii banku, a potem znalazł się w Luksemburgu. Pracował tam razem z Ĺťemkiem, by przenieść się z nim do FOZZ jako jego zastępca. Jednocześnie był dyrektorem Departamentu Zagranicznego w Ministerstwie FinansĂłw. Pojawił się takĹźe - znowu obok Ĺťemka - w radzie nadzorczej Kredyt Banku. Potem był prezesem państwowej korporacji ubezpieczeniowej, by na koniec zostać szefem AmerBanku. Jego prezesowanie temu bankowi zakończyło się w atmosferze skandalu, aresztowano go na kilka miesięcy.
   
   PrzykładĂłw na wchodzenie ludzi słuĹźb wojskowych, a w nieco mniejszym stopniu takĹźe cywilnych, do instytucji finansowych, ktĂłre są krwiobiegiem gospodarki, jest znacznie więcej. Ich obecność w tym sektorze po dziś dzień ma jeszcze jeden wymiar - bankowe archiwa, ze względu na konieczność udzielenia obszernych informacji we wniosku kredytowym, są kopalnią wiedzy i o firmach, i o konkretnych osobach.
   
   SłuĹźby wojskowe dysponowały u schyłku PRL znacznymi środkami finansowymi, ktĂłre zazwyczaj w oficjalnych ewidencjach nie figurowały. Wchodzenie kapitałowe do nowo powstających firm było legalizacją tych pieniędzy. Skąd "wojskowi" je mieli?
   
   OprĂłcz transferĂłw środkĂłw z FOZZ oraz handlu bronią, z ktĂłrego prowizje wynoszą od 25 do 50 proc. wartości kontraktu, były teĹź inne ĹşrĂłdła dochodĂłw. W latach 80. słuĹźby wojskowe nadzorowały firmy polonijne. Za ten nadzĂłr i, na przykład, pomoc w uzyskiwaniu paszportĂłw otrzymywały część zyskĂłw. Wiele przedsiębiorstw polonijnych było personalnie powiązanych z szefostwem WSW. Dochody przynosiły takĹźe polowania dewizowe, eksport poroĹźy, niejasne są takĹźe losy zabezpieczonego przez WSW mienia osĂłb skazanych na karę przepadku majątku.
   
   Pod przykryciem
   
   Wywiad wojskowy miał liczną rzeszę pracownikĂłw "pod przykryciem", znacznie większą - zdaniem byłego wysokiego oficera UOP - niĹź słuĹźby cywilne. - I jest tak do dzisiaj - zapewnia. Osoby takie pracują w WSI na etacie niejawnym i jednocześnie są zatrudnione na waĹźnych stanowiskach w państwie, w biznesie. Właśnie "pod przykryciem" działali Grzegorz Ĺťemek i Janusz Sawicki.
   
   Ale "niejawni" są praktycznie w kaĹźdym ministerstwie, na przykład na szczeblu dyrektorĂłw departamentĂłw. Jak twierdzą nasi informatorzy, najwięcej bywa ich w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, ale takĹźe w resortach skarbu czy gospodarki.
   
   Przykładem działalności "pod przykryciem" i ciągłości wojskowych słuĹźb od czasĂłw PRL jest Jan Majewski, do lata 1992 roku wiceminister spraw zagranicznych u Krzysztofa Skubiszewskiego. W MSZ nadzorował m.in. handel bronią i finanse resortu. Zdaniem Grzegorza Kostrzewy Zorbasa, na początku lat 90. wysokiego rangą urzędnika MSZ, Majewski był oficerem wywiadu wojskowego PRL. W latach 60. został uznany przez rząd Wielkiej Brytanii za persona non grata i wydalony z Ambasady PRL w Londynie pod zarzutem szpiegostwa. Skubiszewski zwolnił Majewskiego ze stanowiska swojego zastępcy i wysłał na placĂłwkę do Pakistanu. Po powrocie Majewski odnalazł się w działalności związanej z handlem bronią. Jest dyrektorem firmy NAT i zasiada w radzie nadzorczej współpracującego z NAT Cenreksu (obie firmy zajmują się handlem bronią).
   
   Na stanowiskach
   
   Gdy wybuchła sprawa nominacji generalskiej dla pułkownika Tarnowskiego, generał Rusak powiedział "Rzeczpospolitej": "WspółpracownikĂłw na wyĹźszych stanowiskach w państwie niĹź stanowisko Tarnowskiego jest w WSI mnĂłstwo. O nich jakoś generał Dukaczewski milczy. Dlaczego? Bo WSI nadal wykorzystują wpływy tych ludzi".
   
   Zapytaliśmy generała, co konkretnie miał na myśli. - Kilkadziesiąt osĂłb, ktĂłre są kadrowymi oficerami WSI, zajmuje wysokie stanowiska w państwie - twierdzi Rusak. - W tym kilkanaście z nich znajduje się w otoczeniu premiera i prezydenta. Są to zarĂłwno stanowiska podlegające lustracji, jak z niej wyłączone.
   
   - Na przykład kto?
   
   - Osoba o inicjałach G.R. Ten człowiek był i nadal jest jednym z najbliĹźszych współpracownikĂłw wszystkich "czerwonych premierĂłw". Kilka osĂłb będących oficerami WSI znajduje się w prezydenckim Biurze Bezpieczeństwa Narodowego.
   
   Sprawdziliśmy: w otoczeniu premiera funkcjonuje jedna osoba o tych inicjałach. Jest to Grzegorz Rydlewski, szef zespołu doradcĂłw Leszka Millera. Rydlewski był sekretarzem Rady MinistrĂłw za premiera Oleksego, szefem Kancelarii Prezesa Rady MinistrĂłw za Cimoszewicza. Z racji zajmowanych stanowiska nie był nigdy zobowiązany do składania oświadczenia lustracyjnego.
   
   - Nigdy nie byłem, nie jestem i nie zamierzam być oficerem WSI - skomentował te informacje Grzegorz Rydlewski.
   STO PROCENT NASZYCH
   
   Klimat, jaki wokół tajnych słuĹźb panował w czasach przełomu, przybliĹźa rozmowa między generałem Jaruzelskim, wĂłwczas prezydentem Polski, a przywĂłdcą ZSRR Michaiłem Gorbaczowem, do jakiej doszło 13 kwietnia 1990 roku w Moskwie:
   
   Jaruzelski: Były prĂłby byłej opozycji rozwalić ją (armię). W tych celach szukali kontaktĂłw z wojskowymi. Ale w zdecydowanej większości okazały się one bezowocne. Specjalnie to śledzę.
   
   Gorbaczow: - Jednak po powrocie Mazowieckiego z USA sprawa idzie ku temu, aby przerwać kontakty z KGB.
   
   Jaruzelski - Co wy mĂłwicie! To prawda?
   
   Na koniec jednak uspokajał Gorbaczowa: - Teraz 100 procent naszych generałów i pułkownikĂłw to ci, ktĂłrzy kończyli radzieckie akademie wojskowe. To zabezpiecza nam rezerwę doświadczonych, normalnie wykształconych ludzi na lata naprzĂłd.